کد مطلب:369365 پنج شنبه 21 بهمن 1395 آمار بازدید:326
»»» فهرست کتاب
هنگامی که چیزی او را اندوهگین و خطاها نگرانش می‌کرد
عنوان دعا چنین است:
و کان من دعائه علیه‌السلام اذا حزنه امر و اهمته الخطایا، از دعاهای امام (ع) هنگامی که چیزی او را اندوهگین و خطاها نگرانش می‌کرد.
محتوای دعا
حفظ تعادل روحی و روانی انسان و به بیان دیگر امنیت و آرامش و سکون درونی، یکی از اهدافی است که همه در جهت رسیدن به آن تلاش می‌کنند. و دعا تامین کننده‌ی تعادل و امنیت و آرامش در انسان است.
وقتی یک نارسایی اخلاقی و یا مشکل مادی و اقتصادی و معیشتی و یا یک مشکل فردی و اجتماعی به انسان روی می‌آورد، آدمی تعادل خویش را برای مدتی به طور شدید یا ضعیف از دست می‌دهد. و این بحرانها درون او را متلاطم می‌سازد. در این حالات دعا بهترین وسیله برای رسیدن به تعادل روحی و روانی است. گرچه عالیترین حالات انسان حالت نیایش و پرستش و اظهار خضوع و خشوع نسبت به معبود می‌باشد، اما از اثرات جانبی و موثر دعا نیز در بهبودی نارسائی های مختلف نباید غافل بود، که دعا یکی از بزرگترین و ارزشمندترین نعمتهایی است که خداوند به انسانها ارزانی داشته است.
در این دعا امام (ع) ابتدا مباحثی از خداشناسی را متناسب با نوع
[صفحه 109]
درخواست هایی که می‌خواهد به پیشگاه خداوند عرضه کند به ما آموزش می‌دهد. لذا با اشاره به دو صفت از صفات خداوند یعنی «کافی» و «وافی» می‌فرماید: اللهم یا کافی الفرد الضعیف، و واقی الامر المخوف، خدایا، ای کفایت کننده‌ی آنکه تنها و ناتوان است، و ای نگهدارنده (بندگان خود) از امر ترسناک،
امام (ع) ابتدا این باور را به انسان گوشزد می‌کند که خداوند وافی و کافی است، و یار و مددکار انسان نیازمند است. تا با قوت قلب خود، را به مشیت الهی بسپارد و زیر چتر امنیت خداوند قرار گیرد و با یقین به استجابت دعا به مناجات بپردازد. تقویت مبانی اعتقادی و پیدا کردن معرفت نسبت به خداوند جل جلاله، رمز لذت بردن از دعا و نیایش و پرستش اوست.
سپس در فراز دیگری از دعا به ما می‌آموزد که چه درخواست هایی را از خداوند داشته باشیم و در این باره می‌فرماید:
1- لا تجعلنی ناسیا لذکرک فیما اولیتنی، مرا نسبت به یاد کردن خود در آنچه عطایم کرده‌ای فراموشکار مگردان،
2- و لا غافلا لاحسانک فیما ابلیتنی، و به احسانت در آنچه به من بخشیده‌ای غافل مساز،
3- و لا آیسا من اجابتک لی و ان ابطات عنی، و در برآورده ساختن حاجتم اگر چه به کندی پیش رود نومیدم مفرما،
4- و اجعل ثنائی علیک، و مرا در هر حال به ستایش و نیایش خودت بگمار،
5- و اشعر قلبی تقواک، و شعار دلم را پرهیزکاری از خود بنما (تقوا
[صفحه 110]
و ترس از خدا را روش من بگردان)،
6- و استعمل بدنی فیما تقبله منی، و بدنم را در آنچه از من می‌پذیری (اطاعت و بندگی) به کار گیر،
آنگاه راه طی کردن مدارج عرفانی را توسط قلب با دعاهای مخصوص چنین بیان می‌فرماید:
1- فرغ قلبی لمحبتک، دل مرا برای محبت و دوستی خویش خالی ساز،
2- و اشغله بذکرک، و (قلب مرا) به یاد خودت مشغولش گردان،
3- و انعشه بخوفک و بالوجل منک، و (قلب مرا) به ترس و بیم از خودت بلندمرتبه فرما،
4- و قوه بالرغبه الیک، و (قلبم را) به رغبت به سویت توانا، فرما.
5- و امله الی طاعتک، و (قلب مرا) به فرمانبریت متوجه کن،
6- و اجر به فی احب السبل الیک، و (قلبم را) به بهترین راههای به سوی خود روانه فرما،
7- و ذلله بالرغبه فیما عندک ایام حیاتی کلها، و (قلب مرا) در تمام روزهای زندگیم به خواستن آنچه نزد توست رام نما.
آنگاه در بخشی از فراز آخر دعا می‌فرماید:
و امنن علی بشوق الیک، و به شوق و دلباختگی به خود بر من منت گزار،
محبت، ذکر، رغبت و رام شدن قلب در برابر فرامین الهی و طی مراحل و مدارج سیر الی الله از جمله مباحث عمیق عرفانی است که امام عارفان، و قرآن مجسم، امام زین‌العابدین علیه‌السلام در فرازهایی از این دعای شریف به ما می‌آموزد.
[صفحه 111]